Suni mayalanma (IVF) sonsuzluğun müalicəsinin müasir effektiv üsuludur, kişi və ya qadının reproduktiv sferasında pozuntu olduqda və müalicəyə baxmayaraq, cütlük uşaq sahibi ola bilmədikdə istifadə olunur.
Metodun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, yumurtanın mayalanması və embrionun inkişafının ilkin mərhələləri laboratoriya şəraitində baş verir. Embrioloq yumurtanı və toxumu xüsusi qida mühiti olan bir fincana yerləşdirir, ən aktiv sperma yumurtaya daxil olur və onu mayalandırır.
Bəzən suni mayalanma zamanı intrasitoplazmik sperma inyeksiyasından (ICSI) istifadə olunur. Embrioloq sağlam həyat qabiliyyətinə malik spermatozoid seçir və onu mikro iynənin köməyi ilə yumurtaya yeridir.
Döllənmiş yumurtalar xüsusi inkubatorlarda, mümkün qədər təbii şəraitdə yetişdirilir. 3-cü və ya 5-6-cı gündə ən yaxşı embrion uşaqlıq boşluğuna köçürülür.
Lazım gələrsə, köçürmədən dərhal əvvəl, embrioloq “hatching” həyata keçirir – embrionu əhatə edən membranın süni şəkildə kəsilməsi. Qalan embrionlar dondurularaq növbəti uşağın doğulması və ya ikinci prosedur üçün istifadə edilə bilər.
İlkin müayinə ilə IVF 1,5-2 ay çəkə bilər.
Suni mayalanma nə vaxt istifadə olunur?
Prosedur üçün əsas göstəricilər:
* Boru sonsuzluğu, uşaqlıq boruları olmadıqda, açıqlığın cərrahi yolla bərpasından sonra bir il ərzində hamilə qalmaq mümkün olmadıqda, onların tıxanması və ya keçməsində çətinlik yarandığında.
* Kişi sonsuzluğu. Bu, adətən sperma keyfiyyətinin azalması ilə əlaqələndirilir: azospermiya (sperma mayesində spermatozoid yoxdur), oliqospermiya (spermatozoidlərin sayının azalması), astenospermiya (sperma hərəkətliliyinin azalması), teratospermiya (çoxlu sayda spermatozoidlər nizamsız bir quruluşa malikdir).
* Ovulyasiyanın olmaması səbəbindən sonsuzluq.
* Endometriozun səbəb olduğu sonsuzluq.
* Səbəbləri müəyyən edilə bilməyən sonsuzluq.
Suni mayalanma necə edilir?
Proses bir neçə mərhələdən ibarətdir:
Mərhələ 1. Suni mayalanma üçün hazırlıq. Müvəffəqiyyət şansını artırmaq üçün bir neçə yetkin yumurta lazımdır, lakin ayda bir dəfə bir qadında yalnız bir (nadir hallarda iki) oosit yetişir. IVF üçün lazımi sayda oosit əldə etmək üçün reproduktoloq hormonal dərmanlarla stimulyasiya icra edir, lakin həkimin doğru anı gözləməsi də mümkündür. Hormonal stimulyasiya prosesi ultrasəs tərəfindən ciddi şəkildə idarə olunur. Yumurtaların yetişməsindən sonra növbəti mərhələ başlayır.
Mərhələ 2. Follikül ponksiyonu. Yetkin yumurtalar ümumi anesteziya və ultrasəs nəzarəti altında transvaginal yolla alınır.
Mərhələ 3. Mayalanma, becərmə və embrionun uşaqlıq boşluğuna köçürülməsi.
Suni mayalanma nə dərəcədə effektivdir?
IVF yüz faiz deyil, lakin olduqca yüksək effektivdir. Uğur şansı 50%-dən çox ola bilər. Bu, qadının yaşından və sağlamlığından, sonsuzluğun səbəblərindən, ər-arvadın prosedurun hazırlanması və aparılması mərhələsində həkimin tövsiyələrinə nə qədər dəqiqliklə əməl etməsindən asılıdır.